Het coronavirus heeft ‘business as usual’ verstoord in China en bijgevolg ook in de rest van de wereld. De drie grootste Chinese havens hebben hun maximale capaciteit aan containers bereikt. Hierdoor is zowel de nationale als de internationale toeleveringsketen voor verschillende industrieën verstoord, waaronder vlees en veeteelt. Ook de export naar China is vertraagd. Naast deze kortetermijneffecten zal het virus waarschijnlijk ook enkele langetermijneffecten hebben op de Chinese en de globale economie.
Onmiddellijke gevolgen voor China
COVID-19 is afkomstig uit China, dat op verschillende niveaus ernstig getroffen werd door het virus. De Chinese economie voelt alvast de gevolgen, die ook de rest van het jaar zullen nazinderen. Omdat de drie grootste havens van het land hun maximale capaciteit aan containers hebben bereikt, zijn er problemen met de distributie en de levering van zowel import- als exportproducten. Daarnaast is er minder vraag van de Chinezen naar bepaalde producten: bewoners verlaten hun huis namelijk zelden of niet. Ze blijven niet alleen binnenshuis uit angst voor de ziekte, maar ook omdat de overheid strenge reisbeperkingen heeft ingevoerd. Als gevolg is er een stijging in de e-commerce, maar deze toegenomen vraag kan niet beantwoord worden omwille van de eerdergenoemde distributieproblemen. En die problemen zijn begonnen in de havens.
Koelcontainers: schaarste aan stekkers
Alle beschikbare stekkers voor koelcontainers in Shanghai, Ningbo en Tianjin zijn bezet. Door de schaarste aan stekkers is de inhoud van sommige koelcontainers aangetast. Andere containers zijn dan weer noodgedwongen verscheept naar Hongkong, Japan, Singapore of Zuid-Korea waar de containers tijdelijk worden gestockeerd.
De exportindustrie draagt de gevolgen. CMA CGM, Maersk, ONE, APL en ZIM hebben allemaal een extra kost van 1.000 dollar per container op de vrachtprijs doorgevoerd. Deze toeslagen worden gebruikt om koelcontainers van de havens in China naar de bovengenoemde havens te verschepen.
De oorzaken van de achterstand in de Chinese havens
Een tekort aan havenarbeiders en de strenge reisbeperkingen in China zijn de belangrijkste oorzaken van de ophoping in de Chinese havens. Deze twee oorzaken zijn sterk aan elkaar gelinkt. De meeste havenarbeiders keerden terug naar hun geboorte- of woonplaats om Chinees Nieuwjaar te vieren. In deze periode brak het coronavirus uit in China, wat de regering ertoe aanzette om de vakantieperiode te verlengen en om reisbeperkingen op te leggen aan de bevolking. Deze beperkingen waren overigens veel strenger dan die tijdens de SARS-periode. Als gevolg was het voor (haven)arbeiders moeilijk tot zelfs onmogelijk om terug te keren naar hun werkplek, waardoor de havens lange tijd onderbemand waren.
Daarenboven is het Chinees Nieuwjaar de piek van consumptie in China. Koelcontainers zaten vol met producten voor de feestperiode, producten die gewoonweg niet geconsumeerd werden. Het tekort aan arbeiders en het grote aanbod aan producten ter gelegenheid van het Chinees Nieuwjaar droegen dus bij aan de opeenstapeling van containers in de havens.
Nu de reisbeperkingen versoepeld worden, gaan de Chinezen geleidelijk weer aan het werk. Zodra het virus volledig onder controle is, zal de situatie snel verbeteren. Maar de toeleveringsketen zal wel tijd nodig hebben om zich volledig te herstellen.
Vertraging van de export naar China
Het heeft even geduurd om het effect van de achterstand in de havens op de vleeshandel te meten, maar nu is het duidelijk: de exportvolumes zijn lager dan verwacht. Dit is te wijten aan het extra risico dat export naar China met zich meebrengt en de hierboven vermelde extra kosten op de vrachtprijs. Als gevolg worden producten gestockeerd, maar ook dit brengt extra kosten en uitdagingen met zich mee: denk bijvoorbeeld aan het verlengen van de houdbaarheid van producten.
Verdere impact op de Chinese economie
De kans bestaat dat meerdere foodserviceketens en zelfstandigen failliet zullen gaan. Bovendien worden werknemers in heel wat Chinese bedrijven niet betaald en zullen ze hun levensstijl moeten aanpassen.Daarnaast zijn er ook problemen op het land. Boeren geraken niet aan voldoende voer voor hun dieren, die het ofwel moeten doen met kleine rantsoenen ofwel uithongeren en sterven. De boeren kunnen hun vee in vele gevallen ook niet laten slachten omdat er een gebrek is aan vrachtwagens en omdat er geen slachthuizen operationeel zijn.
Wereldwijde economische gevolgen
De wereldwijde economische gevolgen van het coronavirus – en de problemen van China bij de behandeling ervan – treffen de vleeshandel en -industrie. Maar ook andere bedrijfstakken hebben te maken met een verstoring van de toeleveringsketen. Daarnaast dalen de inkomsten afkomstig van Chinese toeristen, die voordien een belangrijke bijdrage leverden aan een aantal economieën.
Gevolgen voor verschillende bedrijfstakken
De veeteeltindustrie is zich bewust van de kink in de kabel van de Chinese toeleveringsketen. Daarnaast is de impact vooral te merken aan goedkope generieke versies van medicijnen en low-tech additieven. Het is ook zeer waarschijnlijk dat de productiviteit in sommige Aziatische markten zal dalen. Daarnaast zullen nieuwe voorraden en/of apparaten zich opstapelen als gevolg van de sluiting van fabrieken en de achterstand in de Chinese havens.
Lagere inkomsten uit toerisme
Chinese toeristen zijn belangrijk voor een aantal economieën. Omdat er op dit moment maar weinig Chinezen reizen, vormt dit een probleem. De meeste Chinezen maken zich al zorgen over transport in eigen land, laat staan internationaal, en blijven dus thuis. Er zijn nog Chinezen die bereid zijn om te reizen, maar zij worden tegengehouden door een aantal
bestemmingslanden die hen niet toelaten zonder een quarantaineperiode.
De impact hiervan op populaire bestemmingslanden is duidelijk: minder Chinese toeristen betekent minder inkomsten voor hotels, restaurants, winkels, … Het verlies van inkomsten afkomstig van Chinese toeristen is aanzienlijk: in Thailand, bijvoorbeeld, is 25% van de toeristen Chinees; gemiddeld geven zij 2.000 dollar uit.